W 1679 roku gmina żydowska w Piotrkowie otrzymała od króla Jana III Sobieskiego przywilej zezwalający na budowę bóżnicy i lokalizację cmentarza. Pierwsza drewniana bóżnica wzniesiona w 1689 roku spłonęła około 1740 roku. Wielka Synagoga powstała w latach 1791-1793 we wschodniej części miasta zwanej wtedy Wielką Wsią lub Żydowskim Miastem Piotrkowem.
Jej fundatorem był Mojżesz Kocyn, a projektantem prawdopodobnie Dawid Friedlander. Za synagogą znajdował się najstarszy piotrkowski cmentarz żydowski, zniszczony przez Niemców – miejsce egzekucji Żydów z piotrkowskiego getta – pierwszego getta na ziemiach polskich, utworzonego w 1939 roku.

Tuż obok stoi budynek zwany Małą Synagogą ufundowany w 1775 roku przez Hersza Piotrkowera. Po ukończeniu budowy sąsiedniej Wielkiej Synagogi służył jako szkoła żydowska, na piętrze zbierał się sąd rabinacki i zarząd gminy żydowskiej. Na parterze zachowały się podstawy czterech filarów, pomiędzy którymi dawniej stała bima. Na ścianie wschodniej górnej kondygnacji zachowała się polichromia, stanowiąca niegdyś górną część oprawy aron ha-kodesz. Synagogi zniszczone w latach II wojny światowej, zostały odbudowane dla potrzeb Biblioteki Publicznej. Obecnie mieści się w nich Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim.


*****
Galeria zdjęć:
- Zdjęcie nr 1: Widok na Synagogi.
powrót